Dworzec Petersburski

Wycieczkę po Nowej Pradze zaczynamy od ulicy Wileńskiej na wysokości wylotu ulicy Zaokopowej. Mniej więcej w tym miejscu znajdowała się oś Dworca Petersburskiego, który frontem zwrócony był właśnie do ulicy Wileńskiej.

dworzec_petersburski_w_kolorze 131402

Dworzec Petersburski zbudowano w latach 1859-1862 jako stację końcową linii kolejowej łączącej stolicę Imperium Rosyjskiego z najważniejszym miastem Królestwa Kongresowego. Wybór miejsca, od którego zaczynamy historyczny spacer, nie jest przypadkowy. To właśnie budowa dworca wyzwoliła w sposób naturalny dynamiczny rozwój tej nowej dzielnicy warszawskiej. Nazwa Nowa Praga powstała dla odróżnienia jej od starej, już istniejącej dzielnicy, która od drugiej połowy XVIII w. znajdowała się w granicach Warszawy (Stara Praga).

Wilenska XIX w.

Budynek dworca już w momencie jego budowy określany był przez krytyków jako przebrzmiały w stylu przejaw szkoły petersburskiej. Jednak nie o aktualność stylu tu chodziło. Dworzec miał być bramą do stolicy Rosji i dlatego zaborcy zależało na tym, by podróżny nie miał wątpliwości na terytorium jakiego państwa się znajduje.

Taki właśnie cel przyświecał Narcyzowi Zborzewskiemu przy projektowaniu gmachu. Absolwent petersburskiej Akademii Sztuk Pięknych spisał się na medal, tworząc projekt przysadzistego budynku z przestronnymi półkolistymi oknami oraz ozdobnym żeliwnym daszkiem u wejścia, który już na pierwszy rzut oka przywoływał na myśl podobne budynki użyteczności publicznej w Imperium.

wysadzony_dworzec_petersburski

Dopełnieniem zamysłu zaborcy była budowa cerkwi Św. Marii Magdaleny w 1869 roku. Przytłaczająca swoją wielkością budowla sakralna z malowniczymi kopułami miała nie tylko podkreślić potęgę Imperium, lecz również sprawić, że rosyjski przyjezdny od razu mógł się poczuć w mieście jak w domu. Wystarczyło po wyjściu z dworca skierować swoje kroki w stronę mostu Kierbedzia (obecnie na jego filarach most Śląsko-Dąbrowski) i zachodniego brzegu Wisły.

zniszczony_dworzec_petersburski

 

PIC_1-G-3754   dworzec wilenski

Niewiele ponad pięćdziesiąt lat służył dworzec mieszkańcom Warszawy. W 1915 roku wycofujące się przed Niemcami wojska rosyjskie zniszczyły zabudowania Dworca Petersburskiego. Zachowały się wyłącznie warsztaty oraz budynek parowozowni. Tym samym budowla podzieliła los mostu Kierbedzia, którego dwa środkowe przęsła również w tym czasie wysadzono w powietrze. Dworzec w swoim dawnym kształcie i na dawnej posesji nigdy nie został odbudowany. Po odzyskaniu niepodległości tereny dworcowe wykorzystano w innym celu. Sam dworzec pod nazwą Wileński przesunięto bliżej ulicy Białostockiej (w miejsce, w którym przed torami kolejowymi kończyła bieg ul. Zygmuntowska), gdzie wybudowano budynek tymczasowy, który w takim stanie dotrwał do lat 50-tych ubiegłego wieku.

View Larger Map

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *